Cách bày mâm ngũ quả ngày Tết theo phong thủy trong văn hóa 3 miền

Mâm ngũ quả có ý nghĩa rất quan trọng trong ngày tết cổ truyền của người Việt Nam. Trước là thờ cúng tổ tiên, sau là thể hiện ước mong năm mới được an khang, thịnh vượng của gia chủ. Hãy cùng kientrucvietas.com tìm hiểu cách bày mâm ngũ quả ngày Tết phù hợp với văn hóa mỗi miền nhé.

Ý nghĩa của mâm ngũ quả ngày tết

Mâm ngũ quả gồm 5 loại quả với 5 màu sắc khác nhau. Con số 5 thể hiện ước muốn trong năm mới sẽ đạt ngũ phúc lâm môn: Phú, quý, thọ, khang, ninh. Con số 5 trong mâm ngũ quả còn tượng trưng cho 5 yếu tố ngũ hành là: Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ và Kim. Hơn thế nữa đây còn là biểu tượng cho thành quả sau một năm lao động vất vả, là những sản vật kết tinh từ mồ hôi, công sức của những người nông dân chắt chiu qua những vụ mùa thành kính dâng lên ông bà tổ tiên.

Mâm ngũ quả ngày Tết được bày biện công phu (Ảnh: Internet)

Ngày nay, do tính thẩm mỹ nên người Việt Nam không còn quá cứng nhắc trong chuyện phải là 5 loại quả nữa. Nhưng ở miền Bắc người ta vẫn chọn số quả lẻ khi bày mâm ngũ quả ngày Tết. Trong khi đó người miền Trung và miền Nam thoải mái hơn, không quan trọng chuyện chọn số quả chẵn hay lẻ mà chủ yếu chọn ý nghĩa của loại quả để “thiết kế” nên mâm ngũ quả. Sau đây, ta cùng điểm qua mâm ngũ quả ngày Tết ở 3 miền đất nước.

Mâm ngũ quả ngày Tết ở miền Bắc

Ở miền Bắc, mâm ngũ quả được bày theo thuyết Ngũ hành trong văn hóa phương Đông là vạn vật dung hòa cùng trời đất. Vì thế, mâm ngũ quả cũng phải phối theo 5 màu: Kim màu trắng, Mộc màu xanh, Thủy màu đen, Hỏa màu đỏ, Thổ màu vàng. Cách bài trí, sắp xếp màu sắc từng loại quả xen kẽ với nhau để đẹp mắt, hợp phong thủy ngày Tết.

Trang trí mâm ngũ quả đẹp ((Ảnh: Internet)

Mâm ngũ quả ngày Tết của người miền Bắc thường có 5 loại quả: chuối, hồng, bưởi, đào, quýt. Và cách trình bày truyền thống thường gặp nhất là nải chuối được đặt ở dưới cùng, đỡ lấy toàn bộ các loại quả khác. Chính giữa là quả bưởi hoặc quả phật thủ chín vàng nổi bật. Những loại quả bày xung quanh. Những chỗ còn trống cài xen kẽ quýt vàng, táo màu xanh hoặc những trái ớt đỏ mọng, hoàn thiện những nét trang trí cuối cùng.

Mâm ngũ quả ngày Tết ở miền Trung

Khúc ruột miền Trung nghèo khó, đất đai vốn cằn cỗi, khí hậu khắc nghiệt và cả những hậu quả thiên tai để lại từ trước đó chưa dứt nên rất ít hoa quả. Người dân nơi đây không quá câu nệ hình thức ý nghĩa của mâm ngũ quả, chủ yếu là có gì cúng nấy, thành tâm dâng kính tổ tiên, miễn là tươi ngon. Các loại quả thường thấy là: chuối, dưa hấu, thanh long, dứa, cam, quýt…

Mâm ngũ quả ngày tết đơn giản, có gì cúng nấy của người miền Trung (Ảnh: Internet)

Mâm ngũ quả ngày Tết ở miền Nam

Khác với người miền Bắc, người dân Nam Bộ có phần cầu kỳ hơn trong khâu chọn lựa những loại quả dùng để bày mâm ngũ quả cúng gia tiên. Do cách phát âm gần giống với từ “chúi” (thể hiện sự nguy khó) nên chuối là thứ quả không bao giờ xuất hiện. Cũng bởi câu nói: “Cam làm quýt chịu” nên người Nam không bày những trái cam óng ả vui mắt như người Bắc.

Người miền Nam bày mâm ngũ quả theo mong muốn “Cầu vừa đủ xài, sung túc”, tương ứng với 5 loại quả: Mãng cầu, dừa, đu đủ, soài, sung. Đặc biệt, mâm ngũ quả của người miền Nam không thiếu cặp dưa hấu ruột đỏ vỏ xanh, tượng trưng cho lòng trung nghĩa và trinh tiết của người phương Nam.

Mâm ngũ quả "cầu vừa đủ xài, sung túc" của người miền Nam (Ảnh: Internet)

Ngày nay, hoa trái ngày càng nhiều và phong phú. Vì vậy mâm ngũ quả theo đó mà có thể trở thành thập quả, tuy vậy, cái tên gọi: “ngũ quả” đã đi sâu vào tiềm thức, tâm linh người Việt bao đời. Mâm ngũ quả làm cho quang cảnh ngày Tết và không gian thờ cúng gia tiên thêm phần tươi vui, ấm áp và rực rỡ.

Mâm ngũ quả ngày Tết là nét văn hóa đặc trưng của người Việt, tuy có sự khác nhau giữa các vùng miền nhưng mâm ngũ quả trên bàn thờ ngày Tết vẫn là nơi hội tụ của hồn quả, hương cây của nét văn hóa dân tộc và ước nguyện cầu mong một năm mới an khang, đầy đủ và hạnh phúc.

Theo Baomoi