Bố Cục, Kiểu Dáng Và Hướng Cầu Thang Tốt Nhất Cho Nhà Ở

Cầu thang là bộ phận trang trí, phương tiện di chuyển, cũng là nơi tụ khí và phân phát cát khí từ tầng 1 lên các không gian phòng ốc phía trên. Nắm được bố cục, chọn đúng kiểu dáng và hướng cầu thang tốt nhất cho nhà ở chính là cách gia chủ thể hiện tình yêu thương đối với căn nhà của mình.

Thật ngạc nhiên khi Kiến trúc VietAS thử khảo sát một vài người làm thiết kế kiến trúc, thiết kế nội thất và một số người "ngoại đạo" về việc kể tên các bộ phận của một chiếc cầu thang thì đều có đáp án giống nhau: Lắc đầu và cười trừ. Mặc dù họ không lạ lẫm gì với hai từ "Cầu thang".

Để giúp các khách hàng chuẩn bị xây nhà và những ai chưa rõ về điều này; dưới sự tư vấn của Kiến trúc sư Hồ Hữu Trinh VietAS quyết định xuất bản bài viết diễn giải theo cách đơn giản, dễ hiểu nhất về bố cục cơ bản của một cầu thang nói chung và một số điều quan trọng cần lưu ý khi chọn hướng cầu thang nói riêng lần lượt theo nội dung bên dưới.

Bố cục cầu thang gồm những gì?

Kết cấu cầu thang được tạo thành từ nhiều bộ phận khác nhau. Trong đó có các phần cơ bản sau đây:

Mặt bậc thang: Là nơi đặt bàn chân lên để di chuyển.

Cổ bậc thang: Là khoảng cách từ mặt bậc thang này đến mặt bậc thang kia, là chiều cao bậc thang hay khoảng cách giữa các mặt bậc thang.

Mép (gờ) bậc thang: Chính là các cạnh ngoài cùng của bậc thang.

Con tiện: Con tiện cầu thang là những thanh dựng đứng đặt giữa mép ngoài của thân cầu thang gắn lên tay vịn. Nó có vai trò trang trí cầu thang và là hàng rào bảo vệ an toàn. Con tiện nhỏ hơn trụ cầu thang.

Trụ cầu thang: Là các thanh dọc lớn đặt ở chân và đỉnh cầu thang để nối các tay vịn với nhau giữ cho các con tiện đứng vững.

Tay vịn: Là bộ phận có các đầu gắn vào trụ cầu thang, phủ lên các con tiện để người di chuyển bám tay vào. Tay vịn có thể làm từ sắt, gỗ hoặc kim loại (sắt, inox...)

Lan can: Là sự kết hợp giữa tay vịn và con tiện. Lan can có thể trùng với con tiện và làm bằng kim loại hoặc kính …. Chiều cao của lan can phụ thuộc vào độ dốc của cầu thang.

Trụ cầu thang, con tiện và lan can gỗ

Chiếu nghỉ: Chiếu nghỉ là một bậc thang rộng, bằng phẳng để nghỉ chân cho đỡ mệt mỏi mỗi khi di chuyển lên những cầu thang dài có nhiều bậc. Tùy theo kết cấu nhà và kiểu thiết kế cầu thang mà đặt chiếu nghỉ ở giữa các đợt thang dài hoặc tại vị trí nối giữa 2 đợt thang. Đối với các thiết kế nhà hiện đại, mỗi cầu thang gia đình nên có ít nhất một chiếu nghỉ, nhiều có thể có từ 2 - 3 chiếu nghỉ trở lên. Chiều rộng của chiếu nghỉ không được nhỏ hơn chiều rộng của thân thang.

Chiếu tới: Chiếu tới là nơi kết nối cầu thang với sàn của tầng muốn tới. Chiếu tới rộng, có thể lớn hơn chiều rộng của thân thang. Nó có thể là hành lang tầng, sảnh tầng hoặc một phòng tiếp giáp với cầu thang, là điểm bắt đầu của tầng trên - điểm cuối cùng khi đi từ tầng dưới bước lên cầu thang. Nếu diện tích chiếu tới đủ rộng có thể làm phòng sinh hoạt chung, phòng giải trí hay phòng lưu niệm. Tại đây kê bàn ghế sofa, kệ sách, chậu cây cảnh hoặc đồ trang trí.

Chiếu tới trùng với sàn tầng làm phòng sinh hoạt chung

Thân cầu thang: Là toàn bộ phần cầu thang chưa bao gồm các bộ phận trang trí như tay vịn, con tiện hay trụ cầu thang… Chiều rộng của thân cầu thang nhà ở dân dụng dao động từ 80cm tới 150cm.

Khung cầu thang: Là tên gọi của thân cầu thang trong kết cấu xây dựng. Nó bộ phận quan trọng nhất, là “xương sống” - bộ phận chịu lực gánh vác toàn bộ các thành phần của cầu thang. Khung cầu thang có thể làm bằng gỗ, thép hoặc bê tông.

Độ dốc của cầu thang: Là tỷ lệ giữa chiều cao và chiều rộng bậc thang. Trong đó, độ cao của bậc thang thường từ 150mm đến 180mm, chiều rộng của bậc thang khoảng từ 240mm – 300mm. Độ dốc càng nhỏ thì việc di chuyển đi lại càng dễ và việc tụ khí, dưỡng khí cũng tốt hơn theo quan niệm phong thủy.

Cầu thang thẳng tựa vào tường và có độ dốc khá thoải mái

Mô tả các bộ phận của cầu thang

Trên đây chỉ là một số mô tả cơ bản chung về bố cục của một cầu thang. Thực tế, tùy vào điều kiện kinh tế, chất liệu hay phong cách cầu thang mà kiểu dáng, số lượng các bộ phận này sự thay đổi cho phù hợp.

Kiểu cầu thang nào đẹp?

Hiện nay có rất nhiều kiểu cầu thang đẹp khác nhau tùy thuộc vào mục đích sử dụng và việc bố trí không gian. Nhưng đối với nhà ở dân dụng thường chọn 1 trong các loại cầu thang thông dụng như: Cầu thang xoắn ốc, cầu thang thẳng (nghiêng), cầu thang zik zắc hay cầu thang uốn cong…

- Nếu nhà rộng nên sử dụng cầu thang zik zắc, cầu thang thẳng hoặc cầu thang có độ thoai thoải vừa phải. Nó vừa thuận tiện đi lại vừa giúp bố cục nhà ở cân đối và đẹp mắt hơn.

- Đối với nhà có không gian nhỏ hẹp thì nên dùng cầu thang xoắn ốc (cầu thang tròn) để tiết kiệm diện tích. Tuy nhiên, loại cầu thang này khó đi lại bởi có độ dốc lớn và bậc thang chéo, rất khó bước chân.

Cầu thang zik zắc có trụ và lan can phong cách đơn giản hiện đại với con tiện kính

Vị trí đặt cầu thang đẹp

(Thông tin chỉ mang tính chất tham khảo)

Xét theo Phong thủy Tứ tượng, vị trí cầu thang đẹp nhất được xác định như sau:

Trái - phải: Nên đặt cầu thang ở phía Thanh Long, nghĩa là phía bên trái của ngôi nhà (nhìn từ trong ra). Bởi vị trí Thanh Long bao giờ cũng cao hơn vị trí Bạch Hổ (phía phải ngôi nhà).

Trước – sau: Nên đặt cầu thang ở vị trí Chu Tước (phía trước nhà) chứ không nên đặt ở vị trí Huyền Vũ (phía sau nhà). Vì phía trước nhà là vị trí động còn phía sau nhà là vị trí tĩnh, không phù hợp để đặt cầu thang.

Tựa – không tựa: Nên đặt cầu thang dựa vào tường để vừa kín đáo vừa vững chắc.

Giữa: Không nên đặt cầu thang ở trung tâm nhà vì sẽ khiến bố cục nhà chia làm hai vừa khiến không gian hẹp đi vừa xấu về mặt thẩm mỹ.

Đối diện: Không đặt cầu thang đối diện cửa chính hay thang máy. Nghĩa là chân cầu thang không được hướng thẳng về cửa chính. Đây là điều tối kỵ trong phong thủy mà có lẽ gia chủ nào cũng biết.

Thực tế thì đặt cầu thang ở bên trái hay bên phải nhà chỉ mang tính tương đối. Bởi nó còn phụ thuộc vào cách bố trí các công năng khác trong không gian nhà ở. Do vậy, việc áp dụng phong thủy cần linh động.

Cầu thang đặt ở garage, phía bên phải nhà

Hướng cầu thang tốt nhất theo phong thủy

(Thông tin chỉ mang tính chất tham khảo)

Nếu nhà tọa Bắc hướng Nam: Hướng cầu thang tốt nhất là đặt hướng Đông.

Nếu nhà tọa Nam hướng Bắc: Hướng cầu thang tốt nhất là đặt hướng Tây.

Nếu nhà tọa Đông hướng Tây: Hướng cầu thang tốt nhất là đặt hướng Tây Nam.

Nếu nhà tọa Tây hướng Đông: Hướng cầu thang tốt nhất là đặt hướng Đông Bắc.

Nếu nhà tọa Đông Nam hướng Tây Bắc: Hướng cầu thang tốt nhất là đặt hướng Tây.

Nếu nhà tọa Tây Bắc hướng Đông Nam: Hướng cầu thang tốt nhất là đặt hướng Đông.

Nếu nhà tọa Đông Bắc hướng Tây Nam: Hướng cầu thang tốt nhất là đặt hướng Nam.

Nếu nhà tọa Tây Nam hướng Đông Bắc: Hướng cầu thang tốt nhất là đặt hướng Bắc.

Tuy nhiên, phong thủy cầu thang khuyên không nên đặt cầu thang ở hướng Đông Bắc hoặc Tây Nam sẽ bất lợi cho gia trạch.

Chọn vị trí và hướng cầu thang thích hợp giúp bố cục nhà đẹp hơn

Xem thêm: Cách cải tạo cầu thang đẹp chi phí thấp